سوال بسیاری از زنان در آستانه طلاق این است که آیا بدون رضایت همسر می‌توانند از او جدا شوند. از آنجایی که به طور سنتی حق طلاق در ایران به مردان تعلق دارد، این پرسش اهمیت بسیاری می‌یابد. اما، باید بگوییم که پاسخ به این سوال منفی مطلق نیست. اگرچه روند طلاق برای زنانی که با مخالفت همسر روبرو هستند دشوارتر است، اما قانون حمایت از خانواده شرایطی را پیش‌بینی کرده است که بر اساس آن زنان می‌توانند درخواست طلاق کنند.
در صورت وجود شرایط خاصی هم‌چون داشتن حق طلاق کامل و یا وجود شروط عسر و حرج که در قانون مشخص شده است، حتی با مخالفت مرد نیز دادگاه میتواند حکم طلاق صادر کند. البته اثبات این شرایط و طی مراحل قانونی سخت، نیازمند مشاوره با وکیل متخصص است.
موسسه حقوقی وکیل خانواده با توجه به بهره‌مندی از بهترین وکیل طلاق از طرف زن، با ارائه مشاوره‌های حقوقی و دریافت وکالت، به زنان کمک می‌کند تا از حقوق قانونی خود آگاه شده و در صورت نیاز، مراحل طلاق را با موفقیت طی کنند. در ادامه، به بررسی این موضوع که اگر مرد طلاق ندهد زن میتواند طلاق بگیرد؟ خواهیم پرداخت.
- طلاق توافقی و طلاق با داشتن حق طلاق در مدت 20 الی 60 روز کاری
- بدون نیاز به حضور زوجین در هیچ مرحله ای
- مشاوره رایگان (واتساپ و تماس)
- پشتیبان اختصاصی برای شما در طول پرونده
- وکیل متخصص حوزه خانواده و طلاق
طلاق زن در صورت عدم رضایت مرد
قانون مدنی ایران، حق طلاق را به‌صورت مطلق به مرد داده است. با این‌حال، در مواردی خاص، زن نیز میتواند درخواست طلاق کند. ماده ۱۱۱۳ قانون مدنی، این حق را برای زن قائل شده است، به‌شرط آنکه بتواند یکی از شرایط مندرج در مواد ۱۱۱۹، ۱۱۲۹ یا ۱۱۳۰ را اثبات نماید.
این شرایط که شامل مواردی هم‌چون عسر و حرج، ترک انفاق و… می‌شود، به زن اجازه می‌دهد تا از دادگاه تقاضای انحلال نکاح نماید. در ادامه به بررسی هر یک از این شرایط خواهیم پرداخت.
عدم پرداخت نفقه زوجه
طبق قانون مدنی ایران، زن در صورتی‌که همسرش از پرداخت نفقه وی خودداری کند، میتواند درخواست طلاق یک طرفه نماید. ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی به‌صراحت به این موضوع اشاره دارد. بدین معنا که اگر مردی با وجود داشتن توانایی مالی، از پرداخت هزینه‌های زندگی همسر خود که شامل مسکن، خوراک، پوشاک، درمان و مانند آن می‌شود، امتناع ورزد، زن میتواند به دادگاه مراجعه کرده و تقاضای طلاق نماید.
لازم به‌ذکر است که قبل از صدور حکم طلاق، دادگاه معمولاً مرد را مکلف به پرداخت نفقه معوقه می‌کند. اما در صورتی‌که مرد همچنان از پرداخت نفقه خودداری کند، دادگاه میتواند حکم طلاق را صادر نماید. بنابراین، عدم پرداخت نفقه توسط مرد نه‌تنها حق زندگی شایسته را از زن سلب می‌کند، بلکه میتواند به پایان زندگی مشترک نیز منجر شود.
شروط ضمن عقد
شروط ضمن عقد، توافقاتی هستند که زوجین قبل از ازدواج و در هنگام تنظیم سند ازدواج به‌صورت کتبی بر روی آن درج می‌کنند. این شروط، در‌واقع تعهداتی هستند که زوجین نسبت به یکدیگر می‌پذیرند. یکی از مهم‌ترین شروطی که معمولاً در عقدنامه‌ها ذکر می‌شود، شرط حق طلاق زوجه است.
بر اساس این شرط، اگر زوج از دادن طلاق به زوجه خودداری کند، زوجه میتواند با استناد به این شرط و با مراجعه به دادگاه، تقاضای طلاق نماید. البته، برای اینکه این شرط از نظر قانونی قابل اجرا باشد، باید به‌صورت صریح و روشن در عقدنامه قید شود و هر دو طرف آن را امضا کرده باشند.
همچنین، باید توجه داشت که شرط حق طلاق زوجه، تنها در صورتی قابل اجرا است که شرایط مندرج در این شرط محقق شده باشد. برای مثال، اگر شرط طلاق زوجه بر اساس وقوع برخی حوادث خاص نظیر خیانت زوج یا بیماری صعب‌العلاج او تنظیم شده باشد، زوجه تنها در صورتی میتواند از این شرط استفاده کند که آن حادثه خاص رخ داده باشد.
حق طلاق
طلاق با داشتن حق طلاق به‌معنای اختیار و اجازه رسمی‌ای است که مرد به زن می‌دهد تا در صورت لزوم، بدون نیاز به رضایت او، بتواند درخواست طلاق کند. این حق میتواند در زمان عقد ازدواج به‌عنوان یکی از شروط ضمن عقد در سند ازدواج قید شود یا بعد از عقد، به‌صورت جداگانه به زن واگذار گردد.
با داشتن وکالت در طلاق، زن میتواند به‌همراه وکیل خود به دادگاه مراجعه کرده و مراحل قانونی طلاق را طی کند. به‌عبارت ساده‌تر، طلاق با داشتن حق طلاق به زن این امکان را می‌دهد تا در صورت وجود مشکلات جدی در زندگی مشترک و عدم امکان ادامه زندگی، بتواند به‌طور قانونی از همسر خود جدا شود.
عسر و حرج
زمانی‌که زندگی مشترک برای زن آنقدر سخت و طاقت‌فرسا شود که ادامه آن غیر‌ممکن به‌نظر برسد، قانون مدنی ایران به او این امکان را می‌دهد تا با استناد به شرط «عسر و حرج» درخواست طلاق کند. به‌عبارت ساده‌تر، عسر و حرج به‌معنای وجود شرایطی است که زندگی زناشویی را برای زن به‌قدری دشوار می‌کند که تحمل آن غیرقابل انتظار باشد.
این شرایط میتواند شامل موارد مختلفی نظیر خشونت خانگی، اعتیاد همسر، بیماری‌های صعب‌العلاج، عدم پرداخت نفقه و یا حتی تفاوت‌های فرهنگی و شخصیتی غیرقابل آشتی باشد. در چنین مواردی، زن میتواند با مراجعه به دادگاه خانواده و اثبات ادعاهای خود، درخواست طلاق دهد و از دادگاه تقاضای صدور حکم طلاق نماید.
موارد عسر و حرج که میتواند منجر به درخواست طلاق زن شود، عبارت‌اند از:
- ترک خانه: اگر مرد بدون دلیل موجه به‌مدت حداقل 6 ماه پیوسته یا نه ماه متناوب در طول یک سال خانه را ترک کند و با زن زندگی نکند.
- اعتیاد: اگر مرد معتاد به مواد مخدر یا الکل باشد و این اعتیاد باعث مشکلات جدی در زندگی مشترک شده و مرد هم تمایلی به ترک اعتیاد نداشته باشد.
- حبس طولانی‌مدت: اگر مرد به حبس پنج سال یا بیشتر محکوم شده باشد.
- ضرب و شتم: اگر مرد مرتکب ضرب و شتم زن شود.
- سوء رفتار مداوم: هر نوع رفتار بد و نامناسب مرد که باعث آزار و اذیت زن شود و زندگی مشترک را برای او سخت کند.
- بیماری‌های صعب‌العلاج: اگر مرد به بیماری‌های روانی، واگیردار یا هر بیماری سخت دیگری مبتلا باشد که زندگی مشترک را مختل کند.
جمع بندی
در ایران، اگرچه حق طلاق به‌طور سنتی به مرد تعلق دارد اما زن نیز در شرایط خاصی میتواند درخواست طلاق کند. قانون مدنی ایران، مواردی نظیر عسر و حرج (زندگی غیرقابل تحملی که زن متحمل می‌شود)، عدم پرداخت نفقه توسط مرد، شروط ضمن عقد (توافقات پیش از ازدواج)، و حق طلاق (وکالت در طلاق که مرد به زن می‌دهد) را به‌عنوان دلایلی برای درخواست طلاق از طرف زن در نظر گرفته است. بنابراین، حتی اگر مرد راضی به طلاق نباشد، زن با اثبات این شرایط در دادگاه میتواند درخواست طلاق خود را پیگیری کند.
در صورت مواجهه با چنین مشکلی، با مشاورین ما وکیل خانواده در ارتباط باشید تا بهترین راه‌کار را پیش روی شما قرار دهیم.
سؤالات متداول
اگر مرد طلاق ندهد، زن میتواند از طریق درخواست مهریه طلاق بگیرد؟
خیر، مهریه به تنهایی نمی‌تواند به‌عنوان دلیلی قانونی برای درخواست طلاق یا تسریع در روند آن مورد استفاده قرار گیرد.
زن تحت چه شرایطی میتواند طلاق بگیرد؟
مطابق قوانین مدنی ایران، زن برای درخواست طلاق باید یکی از شرایط قانونی را احراز کند. بر اساس مواد ۱۱۳۳، ۱۱۱۹، ۱۱۲۹ و ۱۱۳۰ قانون مدنی، مواردی هم‌چون عدم پرداخت نفقه، حق طلاق، وجود شرایطی که زندگی مشترک را برای زن دشوار و طاقت‌فرسا کند (عسر و حرج) یا شروطی که در ضمن عقد نکاح پیش‌بینی شده است، از جمله این شرایط هستند.
