رجوع از بخشش مهریه

مهریه، به‌عنوان یکی از حقوق مالی زنان در ازدواج، گاهی اوقات به دلایلی از جمله توافق طرفین یا به‌دلیل مشکلات زندگی، بخشیده می‌شود. با این حال، پرسش‌هایی پیرامون امکان رجوع از بذل مهریه که در حقوق ایران موضوعی مهم و پیچیده است و بسیاری از زنان و خانواده‌ها با آن درگیر هستند، وجود دارد. 

در اینجا، موسسه حقوقی وکیل خانواده با ارائه خدمات جامع در زمینه‌های حقوقی، از جمله مسائل مربوط به مهریه، به شما کمک می‌کند تا در این مسیر حقوقی پرچالش، با دانش و اطمینان بیشتری قدم بردارید.

بذل مهریه قابل رجوع است؟

یکی از پرسش‌های رایج در این زمینه این است که آیا بذل مهریه قابل رجوع است؟ به‌طور کلی، بذل مهریه قابل رجوع است، مشروط بر اینکه اقدامات و مستندات قانونی لازم برای این‌کار انجام شود. به‌عبارت دیگر، زن می‌تواند پس از بذل مهریه، از این تصمیم خود برگشته و مطالبه مهریه را مجدداً مطرح کند.

بذل مهریه به‌معنای بخشیدن کامل یا جزئی مهریه از سوی زن به مرد است که معمولاً به‌صورت رسمی و با تنظیم سند قانونی انجام می‌شود. اما چه زمانی و تحت چه شرایطی زن می‌تواند از این تصمیم خود بازگردد؟

برای بررسی این موضوع، ابتدا باید بدانیم بذل مهریه چگونه انجام می‌شود. بذل مهریه معمولاً به‌صورت کتبی و در قالب سند رسمی تنظیم می‌شود که باید توسط زن و مرد امضا شده و به تأیید مراجع قانونی برسد. در این سند، زن اظهار می‌دارد که مهریه خود را به مرد بخشیده و از هر گونه ادعای حقوقی در خصوص مهریه خود صرف‌نظر می‌کند. اما این به این معنا نیست که زن نمی‌تواند در آینده از این تصمیم خود بازگردد.

رجوع از بذل مهریه

در حقوق خانواده، مواردی هم‌چون هبه و بذل مهریه در زمان طلاق یا اختلافات زناشویی مطرح می‌شوند. هبه، به‌معنای بخشش بی‌قید و شرط مالی از سوی فرد بخشنده است که در مورد مهریه، زن می‌تواند آن را به شوهر خود ببخشد. ویژگی مهم هبه این است که زن حق رجوع دارد و می‌تواند در هر زمان از بخشش خود پشیمان شده و مهریه را مطالبه کند.

از سوی دیگر، بذل مهریه معمولاً در طلاق‌هایی هم‌چون خلع یا مبارات رخ می‌دهد که زن به‌دلیل ناخشنودی از زندگی مشترک، با بخشیدن بخشی یا تمام مهریه، از شوهر خود طلاق می‌گیرد. اگرچه بذل مهریه نیز نوعی بخشش است، اما امکان رجوع از آن به‌سادگی هبه نیست و شرایط خاصی برای آن در نظر گرفته شده است. به‌طور کلی، هبه و بذل مهریه به‌معنای بخشش مهریه هستند، اما تفاوت‌های مهمی در شرایط و امکان رجوع از آن‌ها وجود دارد.

رجوع از بخشش مهریه به‌معنای پشیمانی زن از بذل مهریه و درخواست بازپس‌گیری آن است. برای این‌کار، زن باید به دادگاه مراجعه کرده و با ارائه دلایلی نظیر تغییر شرایط زندگی، اختلافات جدید با همسر و یا سوء رفتار شوهر، تقاضای خود را مطرح کند. دادگاه نیز پس از بررسی مدارک و شواهد، تصمیم نهایی را صادر خواهد کرد. البته، این فرآیند ممکن است با مخالفت شوهر همراه باشد و به‌همین دلیل، بهره‌مندی از مشاوره حقوقی مناسب برای زن بسیار مهم است.

نمونه سند بخشش مهریه با اقرار به وصول و ابراء

زمانی‌که زوجه با اقرار به وصول یا ابراء مهریه، به‌طور رسمی از حق دریافت مهریه خود می‌گذرد، با توجه به قوانین، غیرقابل برگشت است. به‌عبارت ساده‌تر، وقتی زوجه با یک سند رسمی اعلام کند که مهریه‌اش را گرفته یا از آن گذشته است، دیگر نمی‌تواند آن را پس بگیرد. این قانون برای ایجاد اطمینان در روابط حقوقی و جلوگیری از اختلافات بعدی وضع شده است.

سند ابراء مهریه:

سرکار خانم ……………فرزند …………. به شماره شناسنامه ………… و کد ملی …………..و به آدرس سکونت …………زوجه سند نکاحیه شماره …………به موجب  این  سند اقرار نمودند تمامی  مهریه  مندرج  در سند نکاحیه  فوق  الذکر را به همسر خود جناب آقای  ……………….فرزند …………. به شماره شناسنامه …………. و کد ملی ………….. ابرا نموده و ذمه  زوج  درخصوص  پرداخت  مهریه  به  زوجه  بری  گردیده. زوجه در این خصوص حق هیچگونه مطالبه ای را نخواهد داشت. ضمنا” زوجه حق  هرگونه ادعا و اعتراض احتمالی را از خود سلب و ساقط نمود.

سند اقرار به وصول مهریه:

حاضر این دفتر گردید خانم ………….با مشخصات مذکور در فوق و با طیب خاطر و رضای کامل اقرار و اعتراف صریح نمود. مبنی بر اینکه تمام مهریه موضوع قباله نکاحیه ثبت شده تحت شماره ……….. مورخ …………دفتر شماره ……. را از همسرش، آقای ………………. با مشخصات مذکور دریافت نمود و درمورد آن هیچگونه ادعا و اعتراضی ندارد. مستندات: نامه شماره ………..مورخ…………… دفتر رسمی ازدواج شماره ……… و سند نکاحیه به شماره چاپی ……………..

در چه صورتی امکان رجوع از بخشیدن مهریه وجود دارد؟

همان‌طور که می‌دانیم، بخشش مهریه توسط زن می‌تواند در شرایط مختلفی صورت گیرد و هر یک از این شرایط، پیامدهای حقوقی متفاوتی به‌همراه دارد. در ادامه، به بررسی این شرایط می‌پردازیم:

• زمانی‌که در سند بخشش مهریه از کلمه “ابراء” استفاده شده باشد، به‌معنای آن است که زن به‌طور کامل و بدون هیچ قید و شرطی از حق مهریه خود گذشته است. در این حالت، به‌طور معمول امکان رجوع وجود ندارد و زن نمی‌تواند مهریه خود را مطالبه کند.
• در صورتی که زن در سند بخشش، از عبارت “هبه” استفاده کرده باشد، امکان رجوع وجود دارد، البته به‌شرطی که این هبه معوض باشد. یعنی زن در مقابل بخشش مهریه، مبلغ یا مالی را دریافت کرده باشد. اگر زن ثابت کند که این مال را دریافت نکرده است، می‌تواند از بخشش خود رجوع کند.
• اگر زن در ازای طلاق، مهریه خود را هبه کرده باشد و در مدت عده (سه ماه و ده روز یا سه طهر) از بخشش خود پشیمان شود، می‌تواند به مهریه خود رجوع کند. در این‌صورت، طلاق باطل شده و زوجین مجدداً به زندگی مشترک برمی‌گردند.

در این خصوص نیز، ماده ۲۹۰ قانون مدنی تاکید می‌کند که برای ابراء (بخشش) تعهد، فرد باید دارای اهلیت لازم باشد.

به‌عبارت دیگر، افراد صغیر یا مجنون نمی‌توانند به‌طور صحیح مهریه خود را ببخشند و در صورت انجام چنین کاری، بخشش آن‌ها باطل است.

خانم چطور باید رجوع از بذل مهریه را انجام دهد؟

برای رجوع از بذل مهریه، زن باید به دادگاه خانواده مراجعه کرده و با ارائه مدارک و دلایل لازم، درخواست رجوع از بذل مهریه را به‌صورت کتبی مطرح کند. این فرآیند ممکن است نیازمند مشاوره با وکیل باشد تا بتوان به‌درستی مدارک و دلایل را جمع‌آوری و ارائه کرد.

در‌واقع، داشتن وکیل می‌تواند به زن کمک کند تا از حقوق خود به‌درستی دفاع کند و فرایند حقوقی به‌صورت سریع‌تر و دقیق‌تر انجام شود. همچنین، زن باید با دقت و با مشاوره حقوقی مناسب، مدارک و دلایل خود را جمع‌آوری کرده و به دادگاه ارائه دهد.

در این مرحله، زن باید تمامی مدارک لازم از جمله سند بذل مهریه، دلایل و شواهد معتبر برای رجوع از بذل مهریه و مدارک شناسایی خود را به دادگاه ارائه دهد. دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد، تصمیم نهایی را در این خصوص اتخاذ خواهد کرد.

جمع بندی

رجوع از بذل مهریه یکی از حقوق قانونی زن است که در شرایط خاص امکان‌پذیر خواهد بود. این موضوع نیازمند اطلاعات و دانش دقیق حقوقی است تا فرآیند به‌صورت صحیح و قانونی انجام شود. همچنین، باید در نظر داشته باشید که موضوع بخشش مهریه در ازای حق طلاق نیز یکی از مواردی است که می‌تواند در فرآیند رجوع از بذل مهریه مورد توجه قرار گیرد.

با توجه به نکات مطرح شده، زن می‌تواند با داشتن اطلاعات و مدارک مناسب، از حق قانونی خود برای رجوع از بذل مهریه استفاده کرده و حقوق خود را به‌درستی پیگیری کند. در این راستا، استفاده از خدمات مشاوره‌ای موسسه حقوقی وکیل خانواده می‌تواند به زن کمک کند تا این فرآیند حقوقی را با اطمینان و دانش بیشتری طی کند.

سؤالات متداول