زن از چه اموالی نمی تواند مهریه اش را بردارد؟

توقیف اموال همسر برای دریافت مهریه، یکی از روش‌های رایج جهت احقاق این حق برای زن است. با این‌حال، همه اموال قابل توقیف نیستند. قانونگذار به‌منظور تأمین نیازهای اولیه زندگی و جلوگیری از تضییع حقوق دیگران، برخی اموال را از شمول توقیف مستثنی کرده و درعین‌حال، راه‌کارهایی را نیز برای رفع توقیف اموال برای مهریه قرار داده است. به‌طور کلی نیز، آگاهی از این اموال، برای زنی که قصد پیگیری حقوق خود را دارد، بسیار مهم است.

با توجه به حساسیت توقیف اموال و آگاهی بیشتر در این خصوص، بهتر است که برای تسریع روند، این‌کار را به یک وکیل مهریه بسپارید. گروه وکلای خانواده (وکیل خانواده) با در اختیار داشتن بهترین وکلا، می‌تواند حتی بدون حضور شما در مراحل رسیدگی به توقیف اموال برای مهریه، پرونده‌تان به سرانجام برساند.

در ادامه، به بررسی این موضوع که، زن از چه اموالی نمی تواند مهریه اش را بردارد، خواهیم پرداخت.

قانون توقیف اموال برای مهریه

مطابق آخرین بخشنامه‌ها، فرآیند مطالبه مهریه و توقیف اموال زوجین تغییراتی اساسی کرده است. بانوانی که قصد دارند مهریه خود را مطالبه کنند، ابتدا باید به اداره ثبت اسناد محل مراجعه و درخواست اجراییه صادر کنند. در صورتی‌که زوج طی ۱۰ روز پس از ابلاغیه اقدام به پرداخت نکند، اداره ثبت می‌تواند نسبت به توقیف اموال وی اقدام کند.

با این‌حال، اگر اداره ثبت ظرف ۲ ماه نتواند اموالی را برای توقیف شناسایی کند یا ظرف ۶ ماه موفق به وصول مهریه نشود، زوجه می‌تواند با دریافت گواهی عدم اقدام از اداره ثبت، به دادگاه خانواده مراجعه کرده و دادخواست مطالبه مهریه را ثبت کند.

نکته قابل‌توجه این است که، تا زمانی‌که زوجه این گواهی را دریافت نکند، دادگاه از ثبت دادخواست وی معذور است. این رویه قانونی با هدف ساماندهی و شفاف‌سازی فرآیند مطالبه مهریه و جلوگیری از موازی‌کاری دستگاه قضایی طراحی شده است.

همچنین، با توجه به پیچیدگی‌های قانونی و تغییرات اخیر در این حوزه، توصیه می‌شود که بانوان برای پیگیری حقوق خود و انجام مراحل قانونی، حتماً از مشاوره وکلای متخصص در امور خانواده استفاده کنند.

چرا که وکیل می‌تواند با ارائه راهنمایی‌های دقیق و تخصصی، به زوجه کمک کند تا سریع‌تر و با کمترین هزینه به حق خود برسد و فرآیند توقیف اموال برای مهریه را به سرانجام برساند.

چه اموالی بابت مهریه قابل توقیف نیستند؟

در نظام حقوقی ایران، به‌منظور حفظ حداقل استاندارد زندگی افراد و جلوگیری از بروز مشکلات اجتماعی، برخی از اموال از توقیف برای پرداخت بدهی معاف شده‌اند. این اموال که به “مستثنیات دین” معروف‌اند، با هدف تضمین حداقل امکانات زندگی برای فرد بدهکار و افراد تحت تکفل او تعیین شده‌اند.

قانون حاکم بر مستثنیات دین، قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۹۳ است. در واقع، این قانون با هدف شفاف‌سازی و به‌روزرسانی مقررات مربوط به توقیف اموال، فهرست جامعی از اموال مستثنی از توقیف را ارائه کرده است.

لیست اموال غیر قابل توقیف برای مهریه بر اساس قانون ۱۳۹۳:

• منزل مسکونی: خانه یا آپارتمانی که متناسب با وضعیت اجتماعی و اقتصادی فرد بدهکار و خانواده او باشد، از توقیف معاف است. در واقع، هدف از عدم توقیف خانه برای مهریه، حفظ سرپناه برای فرد و خانواده اوست.
• لوازم ضروری زندگی: کلیه وسایل و اثاثیه‌ای که برای زندگی روزمره فرد و خانواده او ضروری است، هم‌چون مبلمان، لوازم آشپزخانه، وسایل گرمایشی و سرمایشی، از توقیف مصون هستند. در واقع، این استثنا شامل وسایلی می‌شود که برای حفظ سلامت و بهداشت فرد و خانواده او ضروری است.
• مواد غذایی: غذاهای موجود در منزل به اندازه‌ای که برای تأمین نیازهای روزمره فرد و خانواده او کافی باشد، از توقیف معاف است. هدف از این استثنا، تأمین امنیت غذایی و جلوگیری از گرسنگی است.
• ابزار علمی و کتاب‌ها: کتاب‌ها، تجهیزات تحقیقاتی و علمی که برای فعالیت‌های علمی و پژوهشی فرد ضروری است، از توقیف معاف هستند. این استثنا شامل کتاب‌های درسی، منابع علمی، رایانه و تجهیزات جانبی آن می‌شود.
• وسایل کسب‌وکار: ابزار و وسایل مورد نیاز برای انجام فعالیت‌های شغلی و کسب‌وکار فرد، نظیر ابزار کشاورزی، کارگاهی و صنعتی، از توقیف مصون هستند.
• خط تلفن همراه: تلفن همراه به‌عنوان ابزاری ضروری برای ارتباطات روزمره، از توقیف معاف است.
• ودیعه اجاره: مبلغ ودیعه‌ای که برای اجاره مسکن پرداخت شده است، در صورتی‌که پرداخت اجاره‌بها بدون این مبلغ برای فرد مستأجر ممکن نباشد، از توقیف معاف است.

چه اموالی برای مهریه قابل توقیف هستند؟

طبق قوانین موجود، مهریه حقی مالی برای زن محسوب می‌شود و در صورت عدم پرداخت، زن می‌تواند برای وصول آن، اقدام به توقیف اموال مرد نماید. اما چه اموالی از مرد قابل توقیف است؟ در ادامه، لیست اموال قابل توقیف برای مهریه را آورده‌ایم:

• اموال غیرمنقول مثل خانه یا آپارتمان، به شرطی‌که به‌عنوان جزء مستثنیات دین نباشد.
• اموال منقول مثل خودرو، به شرطی‌که وسیله اصلی کسب درآمد وی نباشد. (تاکسی یا خودروهای حمل بار)
• بخشی از حقوق و مزایای ماهیانه، به استثنای حداقل مبلغی که برای تأمین هزینه‌های زندگی وی و خانواده‌اش ضروری است. (سقف این مبلغ معمولاً به‌صورت درصدی از حقوق تعیین می‌شود)
• تمامی حساب‌های بانکی به نام مرد، اعم از سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت؛
• ارزش سهام مرد در شرکت‌ها و بورس؛
• هرگونه بدهی که اشخاص ثالث به مرد دارند.

جمع بندی

توقیف اموال برای مطالبه مهریه، یکی از راهکارهای قانونی برای احقاق حق زنان است. با این‌حال، چنین فرآیندی، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و نیازمند آگاهی از قوانین و مقررات مرتبط است. قانونگذار نیز با تعیین اموال مستثنیات دین، سعی کرده است تا از تضییع حقوق فرد بدهکار و خانواده‌اش جلوگیری کند.

اموالی که به‌عنوان مستثنیات دین شناخته می‌شوند، از توقیف معاف هستند تا حداقل سطح زندگی فرد و خانواده‌اش تأمین شود. با این‌حال، اموال دیگری نظیر املاک، خودرو، حساب‌های بانکی و بخشی از حقوق، قابل توقیف هستند.

با توجه به پیچیدگی‌های قانونی و تغییرات مداوم قوانین، توصیه می‌شود که زنان برای پیگیری حقوق خود و انجام مراحل قانونی، از مشاوره وکلای متخصص در امور خانواده استفاده کنند. از این‌رو، موسسه وکیل خانواده می‌تواند با ارائه راهنمایی‌های دقیق و تخصصی، به زن کمک کند تا سریع‌تر و با کمترین هزینه به حق خود برسد.

سؤالات متداول